แว่นขยาย ชื่อ "เข้าใจ"

ผมเชื่อว่า "ความเข้าใจ" เป็นเรื่องสำคัญที่สุดในการมองปัญหา
คนส่วนใหญ่ชอบใช้ "ความรู้สึก" ตัดสินคนอื่นมากกว่าใช้ "ความเข้าใจ"
ความพยายามทำความเข้าใจก็เหมือนกับความพยายามมองหา "ข้อดี" ของคนอื่น
หากคุณพยายามทำความเข้าใจเขาในจุดที่เขายืนอยู่
เข้าใจความรู้สึกจากเบื้องลึกของเขา
ถ้าเราโกรธเขาอยู่ "ความโกรธ" ก็น้อยลง
นึกถึงเวลาที่เราทะเลาะกับเพื่อนใหม่ที่เพิ่งรู้จัก กับทะเลาะกับเพื่อนเก่าที่รู้จักนิสัยใจคอกันเป็นอย่างดี
เรื่องเดียวกัน แต่เราไม่ค่อยโกรธเพื่อนเก่า
ส่วนหนึ่งเพราะความสัมพันธ์ที่ยาวนาน
แต่อีกส่วนหนึ่งมาจาก "ความเข้าใจ" ว่าเพื่อนเรานิสัยใจคอเป็นอย่างไร
"ผล" มาจาก "เหตุ"
ทุกปัญหาต้องมี "ที่มา"
ทุกครั้งที่เกิดปัญหา คำถามแรกที่เราควรจะ "คิด" ก่อนจะ "โกรธ" คือ "ทำไมเขาทำเช่นนั้น"
คำถามนี้จะเป็นประตูเปิดไปสู่ความพยายามทำ "ความเข้าใจ"
และ "ความเข้าใจ" เปรียบเสมือน "แว่นขยาย" ที่ทำให้เราเห็นทุกสิ่งชัดเจนขึ้น
แต่เราปราศจาก "ความเข้าใจ" เราก็จะมองแค่สิ่งที่เขาทำตรงหน้าเท่านั้น
"ความเข้าใจ" จึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่ทำให้มองโลกได้งดงามขึ้นกว่าเดิม

........................................................................................................
"ความเข้าใจ" ที่เกิดขึ้นย่อมเป็นกุศลกรรมทั้งแก่เราและเจ้ากรรมนายเวรของเราเอง
ในครั้งแรก ๆ การให้อภัยคงไม่ยากนัก แต่เมื่อเวลาผ่านไป ยังคงทำแบบนี้อยู่อีกไปเรื่อย ๆ เหมือนความเคยชิน
"ความเข้าใจ" กลายเป็น "ความสิ้นสุด" ที่ละทิ้ง ปล่อยวาง ทิ้งไว้ข้างหลัง และไม่ใส่ใจอีก
"ความเคยชิน" คือ นิสัยของ "คนพาล" ตามที่พระพุทธองค์บัญญัติไว้ใน "มงคล ๓๘ ประการ" ในประการแรก คือ "อย่าคบคนพาล"
การอยู่ห่าง ๆ "คนพาล" เอาไว้จะทำให้เรามีสุขมากกว่าที่เราต้องมานั่งคอยนั่งแก้ปัญหาที่ยากจะเข้าใจการกระทำซ้ำ ๆ แบบนั้น
สุดท้าย "คนพาล" ก็ไม่มีใครอยากอยู่ใกล้ในที่สุด เพราะกลัว "ความเคยชิน" ที่เกิดขึ้นอีก
ถึงเราสามารถที่จะ "ให้อภัย" ได้ แต่หากอยากจะให้กลับมาเป็นเหมือนเดิม ก็ยากที่จะทำใจได้สำหรับมนุษย์ทั่วไป
พระพุทธเจ้าจะไม่เลือกสอนคนสองกลุ่ม กลุ่มแรก คือ คนที่โง่ดักดาน (ที่ไม่รู้แต่บอกว่ารู้) และคนที่ฉลาดเกินไป (ที่บอกว่ารู้แล้ว)
ขอบคุณหนังสือดี ๆ
หนุ่มเมืองจันท์.  ให้โอกาสกับสิ่งที่เราไม่รู้.  พิมพ์ครั้งที่ 3.  กรุงเทพฯ : มติชน, 2554.
http://www.gotoknow.org/blog/scented-book/438881